Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Παρασκευής 25/9 του 2020 το 1ο Workshop Cinematherapy του 43ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, με εισηγήτρια τη Ντενίς Νικολάκου, Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας – Κινηματογραφοθεραπεύτρια και προσκεκλημένο τον διάσημο Πολωνό σκηνοθέτη Πάβελ Παβλικόφσκι.

Η ενδιαφέρουσα συνομιλία μεταξύ τους πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, με το κοινό να παρακολουθεί καθηλωμένο στην αίθουσα εκδηλώσεων «Αντώνης Παπαδόπουλος» του Δημοτικού Ωδείου Δράμας τον Πάβελ Παβλικόφσκι να μιλά με πάθος για τα κίνητρα που τον οδήγησαν να γυρίσει τον «Ψυχρό πόλεμο», την τελευταία του ταινία.

Η κ. Νικολάκου τόνισε πως βασικός στόχος της εκδήλωσης είναι ο κόσμος να γνωρίσει τι είναι η θεραπεία μέσω του κινηματογράφου, με τον ασθενή να γίνεται θεατής μιας ταινίας με πολύ συγκεκριμένο θεραπευτικό σκοπό, προσλαμβάνοντας την ταινία με μία διαφορετική ματιά αφού από την παθητική, μεταφέρεται στην ενεργητική θέαση –κι αυτό έχει ευεργετικά αποτελέσματα για τον ψυχισμό του.

Είπε πως οι ταινίες του Π. Παβλικόφσκι είναι συμβολικές γι΄αυτό και η ίδια τις χρησιμοποιεί συχνά στις συνεδρίες της με ασθενείς καθώς λειτουργούν πολύ καλά.

Η εισαγωγή αυτή στην κινηματογραφοθεραπεία ξεκίνησε με έξι αποσπάσματα της ταινίας «Ψυχρός Πόλεμος» του Πάβελ Παβλικόφσκι, και με τον ίδιο να εξηγεί στο κοινό τις σκέψεις του πίσω από τις συγκεκριμένες σκηνές και να αναλύει τα συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσει η κάθε μια από αυτές. Η Ντενίς Νικολάκου δήλωσε πως «τα συγκεκριμένα αποσπάσματα από την ταινία τα διάλεξα διότι ακολουθούν την πορεία της γραμμής της ζωής».

Για παράδειγμα η πρώτη σκηνή δείχνει την πρώτη διαφωνία των δύο ερωτευμένων πρωταγωνιστών του Παβλικόφσκι, του Βίκτορ και της Ζούλα. «Πιστεύω ότι τον άνθρωπο μας τον γνωρίζουμε πραγματικά στον πρώτο τσακωμό. Στη γνωριμία πάντα είμαστε πιο τυπικοί διότι θέλουμε να γίνουμε αρεστοί», σχολίασε η κινηματογραφοθεραπεύτρια. Ο κ. Παβλικόφσκι είπε πως υπάρχουν πολλές οπτικές για να εξηγήσει κάποιος τη συγκεκριμένη σκηνή και αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η Ζούλα δεν εμπιστεύεται εύκολα λόγω της βίας που υπήρχε από την πλευρά του πατέρα της, ενώ αμφιταλαντεύεται εάν πρέπει να το κάνει, και ο Βίκτορ από την πλευρά του θυμώνει με αυτό το γεγονός. Λόγω του διαφορετικού μορφωτικού τους επιπέδου οι πρωταγωνιστές αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο και χρόνο.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι πως στο δεύτερο απόσπασμα χορεύουν χαρούμενοι, αλλά ξαφνικά η Ζούλα πάει να πιει ποτό. Ο κ. Παβλικόφσκι σχολίασε αυτήν τη συμπεριφορά, λέγοντας πως η κοπέλα νοιώθει πως ναι μεν το σωστό είναι να ακολουθήσει τον Βίκτορ στη Δύση, αλλά τελικά δεν είναι χαρούμενη γι’ αυτό.
Ο Π. Παβλικόφσκι μίλησε για την ανάγκη που συχνά έχουμε να μένουμε σιωπηλοί καθώς είμαστε με τον σύντροφό μας, μίλησε για την γλώσσα του σώματος των ηρώων του αλλά και την έκφραση συναισθημάτων μέσω της μουσικής στην ταινία του.

Αφού σχολιάστηκαν και τα έξι αποσπάσματα, ο Π. Παβλικόφσκι εκμυστηρεύτηκε στο κοινό πως η μουσική και τα συναισθήματα της ταινίας είναι εμπνευσμένα από τη ζωή των γονιών του, οι οποίοι, παρά τους καβγάδες έμειναν μαζί χάρη σε αυτόν και χάρη στη μουσική. Και πως λόγω του συναισθηματικού φορτίου που κουβαλούσε, ήταν δύσκολο να ολοκληρώσει την ταινία και γι’ αυτό του πήρε σχεδόν 10 χρόνια. «Έκανα ταινίες κουβαλώντας μεγάλες συναισθηματικές «αποσκευές», που φαίνεται πως τελικά λειτούργησαν..», είπε.

Τον λόγο μετά πήρε ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας Γιάννης Σακαρίδης, λέγοντας πως είναι μεγάλη τιμή για το Φεστιβάλ η συμμετοχή του Π. Παβλικόφσκι, ο οποίος φέτος είναι μέλος της Κριτικής Επιτροπής του Διεθνούς Διαγωνιστικού Προγράμματος. «Πιστεύω πολύ στην ανάλυση του κινηματογράφου και στις συζητήσεις που μπορείς να έχεις με όλους τους συντελεστές μιας ταινίας. Πραγματικά είμαι πολύ συγκινημένος με αυτήν τη συζήτηση».

Στη συνέχεια η Ντενίς Νικολάκου μπήκε στην αίθουσα εκδηλώσεων «Αντώνης Παπαδόπουλος» για να απαντήσει στις ερωτήσεις των παρευρισκόμενων.
Οι ερωτήσεις είχαν να κάνουν με το τι είναι το cinematherapy και πως μπορεί να βοηθήσει η Κινηματογραφοθεραπεύτρια, όπως και ποια μπορεί να είναι η επίδραση κακών ή ακατάλληλων ταινιών στον ασθενή. Η κ. Νικολάκου δήλωσε πως «οι ταινίες δεν μπορούν να κάνουν κακό. Απλώς χρειάζεται προσοχή στην επιλογή ανάλογα με την περίπτωση του κάθε ασθενή. Εμάς μας ενδιαφέρει να ασχοληθούμε με το κομμάτι της πρόσληψης και της αφομοίωσης. Στόχος είναι ο ασθενής να νοιώσει όπως ο πρωταγωνιστής, δηλαδή να ταυτιστεί.».

Η κινηματογραφοθεραπεία, υπογράμμισε, με την καθοδήγηση ενός κατάλληλα εκπαιδευμένου θεραπευτή, μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους που πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή να κατανοήσουν οποιοδήποτε θέμα αντιμετωπίζουν, καθώς ο κινηματογράφος καλύπτει ένα ευρύ πεδίο θεμάτων. Μάλιστα, πληροφόρησε το κοινό πως κυκλοφορούν παγκοσμίως λίστες με κινηματογραφικές ταινίες που προσφέρονται για cinematherapy κατάλληλες για διάφορες διαταραχές. Ταινίες που καταπιάνονται με οικογενειακά προβλήματα, αποτοξίνωση κ.ο.κ.

«Με τον ασθενή γίνονται πρώτα κάποιες συνεδρίες, στη συνέχεια αυτός παρακολουθεί την ταινία που του υποδεικνύει ο θεραπευτής ανάλογα με το πρόβλημά του, και μετά συζητούν για το πώς αντιλήφθηκε την ταινία, με ποιόν ταυτίστηκε, τί ένοιωσε… Όλο αυτό αποτελεί μια σημαντική πηγή πληροφοριών για τον θεραπευτή, διότι ο ασθενής μιλά για τον εαυτό του μέσω ενός ήρωα της ταινίας. Ασφαλώς αυτή είναι μια τεχνική που λειτουργεί επικουρικά στην διαδικασία της ψυχοθεραπείας, και από μόνη της δεν αποτελεί πανάκεια. Αξιζει πάντως να αναφερθεί πως η κατάθλιψη, που είναι μια συναισθηματική διαταραχή, μπορεί να ξεπεραστεί με το cinematherapy…».

Μαρία Γερμαντζίδου