Xτες, Τρίτη 22/9/2020, πραγματοποιήθηκε η έναρξη των Αίθριων Λογοτεχνικών Απογευμάτων, για πρώτη φορά στον Θερινό Κινηματογράφο «Αλέξανδρο». Το φετινό πρόγραμμα περιλαμβάνει καθημερινές λογοτεχνικές παρουσιάσεις στις 6 μ.μ., έως και την Παρασκευή (25/09).
Φέτος, τα Αίθρια ξεκίνησαν με λογοτεχνικά περιοδικά αντί για βιβλία και με εκλεκτούς καλεσμένους. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Παύλος Μεθενίτης παρουσίασε την «Δίοδο 66100» και τον «Μαδραγόρα», δύο καταξιωμένα περιοδικά.
Ο Κώστας Κρεμμύδας, εκδότης του «Μανδραγόρα» μίλησε για το σημαντικό μακρόβιο περιοδικό, και ακολούθησε παρέμβαση του συγγραφέα Χρήστου Χαρτοματσίδη, ενώ για τη «Δίοδο», το καλαίσθητο Δραμινο περιοδικό, ανέβηκε στο βήμα ο διευθυντής σύνταξης του εντύπου Βασίλης Τσιαμπούσης και το μέλος της Συντακτικής Επιτροπής, Αθανάσιος Κάζης.
Ακολουθεί αυτούσια η παρουσίαση του Παύλου Μεθενίτη:
«Φίλες και φίλοι καλησπέρα σας,
Σας καλωσορίζω στα Αίθρια Λογοτεχνικά Απογεύματα, (που μέχρι πέρσι ήταν Μεσημέρια…), του 43ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, που φέτος περνάει στο επόμενο στάδιό του. Ο Αντώνης Παπαδόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του για τριάντα χρόνια, πριν ξεκινήσει για το τελευταίο ταξίδι της ζωής του, πρόλαβε να δώσει στο Φεστιβάλ το κύρος και την αύρα, που το έκαναν γνωστό, αγαπητό και θαυμαστό στον χώρο της ταινίας μικρού μήκους παγκοσμίως. Η αγάπη και ο σεβασμός στο πρόσωπό του, από όλους εμάς τους συνοδοιπόρους του, είναι τα κτερίσματα στη μνήμη του.
Όμως, η ζωή και ο κινηματογράφος προχωρούν, κι ένας νέος άνθρωπος, ο Γιάννης ο Σακαρίδης, καλείται τώρα να οδηγήσει το Φεστιβάλ στην επόμενη πίστα, αν μου επιτρέπετε, στο επόμενο στάδιό του, αφουγκραζόμενος τις νέες φωνές, καταγράφοντας τις νέες εικόνες, διαβάζοντας τις νέες λέξεις, που γεννιούνται καθώς η κοινωνία εξελίσσεται. Κι επειδή πάντα το σινεμά θα συνομιλεί με τη Λογοτεχνία, επειδή η εικόνα και η γραφή θα είναι για πάντα συγκοινωνούντα δοχεία όπου κυκλοφορεί το ρευστό της ανθρώπινης ψυχής, γι’ αυτό είμαστε και πάλι εδώ, όχι στο γνωστό Αίθριο του Φεστιβάλ, αλλά στο θερινό σινμεά «Αλέξανδρος», για να μιλήσουμε για βιβλία!
Και περιοδικά, να προσθέσω…
“ΔΙΟΔΟΣ 66100” και “Μανδραγόρας”
Φίλες και φίλοι, ξεκινάμε τα Αίθρια Λογοτεχνικά Απογεύματα του 43ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας όπως είπαμε, με περιοδικά! Να δηλώσω ευθύς εξαρχής πως λίγα είναι τα περιοδικά που διαβάζονται. Ναι, αυτό μπορεί να ακουστεί κάπως παράξενο, αλλά σκεφτείτε: Πόσα περιοδικά, από αυτά που πέφτουν στα χέρια μας στον προθάλαμο ενός οδοντιατρείου, ας πούμε, ή πόσα από αυτά που έχουν ξεμείνει στο ραφάκι του τραπεζιού μας στο σαλόνι τα έχουμε διαβάσει από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα;
Δε λέω να τα έχουμε ξεφυλλίσει, καθώς περιμένουμε, σκεπτόμενοι κάτι σοβαρότερο, όπως μια ιατρική εξέταση ή τον προορισμό της νυχτερινής μας εξόδου… Δεν εννοώ να έχουμε αφήσει το μάτι μας να βοσκήσει καμιά φωτογραφιούλα εδώ, κάνα σχόλιο στην επόμενη σελίδα, μια ενδιαφέρουσα διαφήμιση στη μεθεπόμενη, κι ύστερα να φτάνουμε στο τέλος του χωρίς να το καταλάβουμε, και μετά να το ξαναπιάνουμε πάλι από την αρχή, συνεχίζοντας να ταλαιπωρούμε το καημένο το περιοδικό, μέχρι που το πετάμε με μια άπονη, αδιάφορη κίνηση στο τραπεζάκι, γιατί ήρθε η σειρά μας… Ώσπου ο επόμενος στην ουρά να το πιάσει στα χέρια του αμήχανα, ουσιαστικά για να παίξει μαζί του σαν να είναι κομπολόι, σαν να είναι πασατέμπος, για να περάσει η ώρα…
Ε, ούτε η Δίοδος, ούτε ο Μανδραγόρας δεν είναι τέτοια περιοδικά. Προσωπικά δεν τα άφησα από το χέρια μου, σαν να ήταν και τα δύο βιβλία. Τα έλιωσα, φίλες και φίλοι, τα έφθειρα, τσάκιζα τις σελίδες τους για μη χάσω το σημείο που είχα μείνει όταν ξανάπιανα την ανάγνωσή τους, τα απόλαυσα από τα εξώφυλλα μέχρι το οπισθόφυλλα τους, όπως…
Τί να πω τώρα, ποιο παράδειγμα να σας δώσω, σε μια εποχή που το χαρτί διώκεται, που τα βιβλία πάσχουν, που οι εφημερίδες καρκινοβατούν και τα περιοδικά γενικά αργοπεθαίνουν, καθώς θεωρούνται πλέον όλα αυτά κάπως σαν τα τελευταία ζώντα απολιθώματα, γραφικοί χάρτινοι αναχρονισμοί…. Πώς να δώσω, ειδικά στους νέους και νεότερους ανθρώπους να καταλάβουν πόσο μου άρεσε να διαβάζω αυτά τα δύο περιοδικά, όταν τα νεανικά χέρια έχουν αγκυλωθεί και καλουπωθεί ως βάσεις κινητού… Πώς να σας δώσω να καταλάβετε πόσο ενδιαφέροντα είναι δύο λογοτεχνικά περιοδικά, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των περιοδικών εκδόσεων που πωλούνται, που μπορεί κάποιος να αγοράσει από ένα περίπτερο ή ένα μίνι μάρκετ, έχουν σαν αποκλειστική τους θεματολογία τη θεά Τηλεόραση, και το ιερατείο της, τις ακκιζόμενες σελεμπριτιές που παίρνουν φως από την ανταύγειά της…
Ίσως οι παλιότεροι καταλάβουν πόσο φαγώσιμα περιοδικά είναι ο Μανδραγόρας και η Δίοδος, όταν τους θυμίσω το Νάσιοναλ Τζεογκράφικ, ας πούμε. Παλιότερα, όχι απλώς το διαβάζαμε, μ’ όλα αυτά τα υπέροχα άρθρα του με τις θεϊκές φωτογραφίες, το καταβροχθίζαμε, το λιώναμε από το πολύ διάβασμα. Ε, η Δίοδος κι ο Μανδραγόρας, ας μου επιτραπεί η σύγκριση, είναι αναλόγου γοητείας, μόνο που κινούνται σε εντελώς άλλα νερά. Δεν καταγράφουν το φυσικό και ανθρωπογενές μας περιβάλλον, αλλά τη λαμπρότητα του εσωτερικού τοπίου του Ανθρώπου, με άλφα κεφαλαίο: «Λογοτεχνία, ποίηση, ζωγραφική, φωτογραφία», είναι οι κατηγορίες των περιεχομένων της Διόδου. Αλλά και ιστορικά θέματα φιλοξενούνται στις σελίδες της, από το κοινωνικό, οικονομικό, ακόμα και το αρχιτεκτονικό παρελθόν της Δράμας, τεκμηριωμένα με σπάνιο φωτογραφικό υλικό.
Άλλωστε, αναγράφεται στον τίτλο της: «εξάμηνη περιοδική έκδοση λόγου και τέχνης», λέει, και να πούμε πως έχουν εκδοθεί συνολικά 18 τεύχη, από το 2009 μέχρι σήμερα. Το περιοδικό εκδίδεται από τη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Κοινωνικής Πολιτιστικής και Τουριστικής Ανάπτυξης του Δήμου Δράμας, με τον Βασίλη Τσιαμπούση να υπογράφει την διεύθυνση σύνταξης. Βέβαια, η απαράμιλλη ποιότητα της Διόδου, οφείλεται, πρέπει να το πούμε κι αυτό, στην εταιρεία Raycap που ανέλαβε τα έξοδα της έκδοσης.
Ο Μανδραγόρας τώρα, είναι ένα «τετραμηνιαίο περιοδικό για την τέχνη και τη ζωή», όπως διαβάζω στον τίτλο του. Εξήντα δύο τεύχη, φίλες και φίλοι, από το 1993 μέχρι σήμερα – δεν τα λες και λίγα. Σ’ αυτό το τεύχος που έχω στα χέρια μου, ο αναγνώστης έχει ένα εξίσου, με τη Δίοδο, πλούσιο μενού: ποίηση, πεζογραφία, μεταφρασμένα κείμενα, δύο πλουσιότατα αφιερώματα, στον Βασίλη Βασιλικό και στον Αλέκο Ζούκα, δοκίμιο και βιβλιοπαρουσιάσεις, κι όλα αυτά διανθισμένα με ωραία έργα του ζωγράφου Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου. Εκδότης του Μανδραγόρα είναι ο Κώστας Κρεμμύδας.
Φίλες και φίλοι, όχι, ούτε η Δίοδος, ούτε ο Μανδραγόρας δεν κινούνται σε κάποια Νεφελοκοκκυγία, όπου ενδιαιτώνται εξαϋλωμένοι διανοούμενοι, εντελώς αδιάφοροι για το χώμα και το αίμα, για το αχ! του κόσμου. Τα περιοδικά είναι λογοτεχνικά, ναι, είναι εκδόσεις τέχνης, αλλά κοιτούν και γύρω τους, καταγράφουν τον παλμό τόσο της τοπικής κοινωνίας, της Δράμας, όσο και της Ελλάδας γενικότερα, του τόπου όπου ζούμε, νιώθουμε και σκεφτόμαστε. Ξέρουν πολύ καλά πού βρίσκονται, που πατούν και πού πηγαίνουν, ποιες είναι εκείνες οι κοινωνικές δυνάμεις που συντάσσονται με το Φως, και ποιες είναι αυτές που το αντιστρατεύονται… Κι οι δύο περιοδικές εκδόσεις έχουν τα ώτα τους ευήκοα στον καημό των ανθρώπων.
Αυτή η διασύνδεση τέχνης και ζωής, και μάλιστα μέσα στο Ιστορικό συνεχές, καθορίζουν τη φυσιογνωμία τόσο του Μανδραγόρα, όσο και της Διόδου. Συνεπώς η ύλη τους, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι μόνο απολαυστική, δεν τέρπει μόνο, παρά συνεγείρει κιόλας, λειτουργεί και αφυπνιστικά: ας κοιτάξουμε γύρω μας και μέσα μας, λένε τα περιοδικά αυτά, κι ας το χαρούμε, ας αφήσουμε την Ομορφιά να μας πληγώσει.
Σας ευχαριστώ.”